Jedną z pierwszych polonijnych organizacji środowiskowych działających na terenie Ukrainy było Koło Lekarskie, zorganizowane przy Towarzystwie „Odrodzenie” w Berdiańsku. Powstało ono już w 1996 roku i było jednym ze współzałożycieli ogólno-ukraińskiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich na Ukrainie (prezes prof. A. Święcicki z Kijowa). Koło zrzesza specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Jego członkami są: terapeuci, kardiolodzy, ginekolog, pulmonolog, chirurg, pediatra, nefrolog i inni. Organizacja powołana została w celu koordynowania działań o charakterze medycznym prowadzonych na rzecz całego społeczeństwa miasta.

Początkowo działalność medyczną lekarze – członkowie „Odrodzenia” prowadzili półlegalnie, przyjmując pacjentów w swoich miejscach zatrudnienia po pracy. Było to spowodowane brakiem możliwości lokalowych, które nie pozwalały na organizację systematycznej działalności. Na szczęście Zarządowi Towarzystwa udało się porozumieć z Biskupem Diecezji Kamienieckiej, której podporządkowana była parafia w Berdiańsku. W wyniku tego porozumienia doszło do wyrażenie zgody na utworzenie w mieście organizacji „Caritas”. Zgodnie z porozumieniem miała ona umożliwić lekarzom – Polakom prowadzenia niezbędnych działań na rzecz potrzebujących. Po uruchomieniu tego współdziałania i przybyciu do miasta proboszcza, co nastąpiło w roku 1998, przy kaplicy powstał stale działający Gabinet pomocy lekarskiej prowadzony przez Polonijne Koło Lekarzy. Ta stabilizacja umożliwiła opracowanie przez Koło i Caritas projektu „(…)opieki nad chorymi i zaopatrzenia w leki Gabinetu bezpłatnej pomocy lekarskiej, koordynatorem projektu jest prezes Koła Olga Bondarewa”.

Obecnie prowadzony przez Koło Gabinet działa trzy razy w tygodniu. Lekarz dyżurny przyjmuje pacjentów, bada ich, wydaje leki, a w razie konieczności daje skierowanie do specjalistów – członków Koła Lekarzy.

Koło prowadzi współpracę z wyspecjalizowanymi instytucjami działającymi w Polsce. Dzięki kontaktom i stałej współpracy z Naczelną Izbą Lekarską w Warszawie, Ośrodkiem Współpracy z Polonią Medyczną (kierownik dr n. med. Bożena Pietrzykowska), Stowarzyszeniem Wspólnota Polska, Okręgowymi Izbami Lekarskimi w Poznaniu, Bielsku-Białej, Katowicach, Częstochowie i Lublinie, a także z Federacją Polskich Organizacji Medycznych za Granicą (prezes prof. dr hab. n. med. Jan Borowiec) członkowie Koła systematycznie uczestniczą w licznych stażach i konferencjach. Początkiem aktywnych kontaktów był rok 2001, kiedy czterech członków polonijnego Koła Lekarzy w Berdiańsku odbyło staż medyczny w szpitalu wojewódzkim w Zamościu w zakresie terapii i chirurgii. Później doszło również do nawiązania kontaktów z Izbą Lekarską w Rzeszowie, umożliwiając odbywanie stażu i praktyk w rzeszowskich szpitalach.

Te międzynarodowe kontakty pozwalają na uzyskiwanie w Polsce pomocy w postaci leków. Są one wykorzystywane nie tylko przez lekarzy z Koła w gabinecie, ale również przekazywane szpitalom w Berdiańsku. Zresztą zarówno Caritas – Spes jak i Polonijne Koło Lekarzy służą pomocą ludziom, niezależnie od ich narodowości, czy wyznania. Jednym z efektów wspólnych działań z Caritas-Spes-Berdiańsk było zorganizowanie wypoczynku dla 200 dzieci z Diecezji Kamienieckiej i Żytomierskiej, w roku 2000.

Przedstawiciele Koła są również bardzo mocno zaangażowani w działalność prowadzoną na rzecz wychowanków z Domu Dziecka. Zresztą tę działalność trzeba uznać za punkt honoru dla polskich Berdiańczyków.

Zresztą tę działalność trzeba uznać za punkt honoru dla polskich Berdiańczyków. Wszystko rozpoczęło się od prośby miejscowych władz skierowanej do wszystkich organizacji zrzeszających mniejszości narodowe o roztoczenie opieki nad sierotami, których udokumentowane pochodzenie jednoznacznie potwierdza ich przynależność do danej grupy etnicznej. Władze „Odrodzenia” zdecydowały się na podjęcie tego wyzwania i opracowanie odpowiedniego programu opieki nad dziećmi. Uznano, że taka działalność niesie za sobą niezaprzeczalne pozytywy zarówno dla środowiska polskiego w mieście, ale również zmienia postrzeganie Polaków przez współmieszkańców.

Podstawowym zadaniem stawianym sobie przez członków organizacji w związku z opieką nad dziećmi polskiego pochodzenia jest:

• „integracja z dziećmi członków Towarzystwa i młodzieżą;
  
• zaangażowanie podopiecznych w działalność struktur Towarzystwa w celu sprzyjania rozwoju różnych zdolności i umiejętności (zespół taneczny, studia teatralne „Kurtyna", kółko plastyczne i inne działy Centrum Kultury Polskiej „Biesiada”;
  
• zachęcenie do podjęcia nauki języka i kultury polskiej, która od pięciu lat prowadzona jest na bazie szkoły nr 15;
  
• wspólna z katolicką parafią w Berdiańsku organizacja zajęć katechetycznych;
  
• zachęcanie do udziału w imprezach kulturalno – oświatowych;
  
• organizacja cotygodniowych tzw. „spotkań rodzinnych” – wspólne spędzanie czasu wolnego, odwiedzanie muzeów, kin, teatrów, poczęstunek (lody, cukierki) etc.
  udzielenie pomocy medycznej i charytatywnej – Polonijne Koło Lekarzy, ściśle
• współpracujące z misją „Caritas- Spes- Berdiańsk”;
  
• organizacja letniego wypoczynku na koloniach”.

Możliwości działań na rzecz wychowanków Domu Dziecka bardzo poważnie ograniczają skromne możliwości finansowe. Mimo to 2 do 3 razy w tygodniu odbywają się spotkania i zajęcia z języka polskiego w Domu Polskim. Dzieci uczestniczą również w działaniach kulturalnych prowadzonych przez Towarzystwo, a co kwartał organizowane są dla nich obchody imienin i uroczystości wynikające z kalendarza (święta). Mogą mieć one bardzo różną formę. Przykładowo w maju 2002 r. w trakcie obchodów Dni Kultury Polskiej, urządzono Dzień Solenizanta. Każdy solenizant otrzymał prezent i medal będący pamiątką o uroczystości. Po mini koncercie wszyscy siedli przy uroczystym stole.

Aktualnie działalność opiekuńczą i charytatywną stowarzyszenie prowadzi w ścisłym współdziałaniu z miejscową parafią rzymsko – katolicką, o czym przeczytać można w dalszej części niniejszej pracy5.

© A. Bonusiak, L. A. Suchomłunow Wspólnota polska Berdiańska. Wyzwania współczesności: Monografia, Donieck: „Jugo-Wostok, LTD” 2008, 253 s.