Polacy Berdiańska a bukowińskość

Bezpośrednie kontakty łączą miejscową Polonię i rodaków na Litwie, Białorusi, w Rosji i Rumunii. Liczne artykuły w prasie polskojęzycznej tych krajów są wymownym tego dowodem. Interesująco rysują się kontakty pomiędzy Berdiańskiem a Suczawą (Bukowina rumuńska). Ważną rolę w życiu Bukowińczyków odegrało i nadal odgrywa Polskie Towarzystwo “Odrodzenie”.



Międzynarodowa konferencja w Suceavie – 2006. Lidzerzy Polonii Bukowińskiej

W piśmie Polaków w Rumunii “Polonus” możemy odczytać:

Po wielu latach zacofania i strachu bukowińskość na Ukrainie z trudem się odradza, zwłaszcza w kręgach inteligenckich. Bukowińczycy i ich potomkowie, niezależnie od przynależności narodowościowej, którzy w wyniku migracji w granicach państwa radzieckiego opuścili te ziemie, obecnie zrzeszają się w kołach i stowarzyszeniach bukowińskich na terenie całej Ukrainy. Faktycznie jest to proces powrotu do korzeni i poszukiwania własnej tożsamości.

Parę lat temu na Ukrainie południowo-wschodniej, w Berdiańsku, nieliczna grupa osób pochodzenia polskiego, członków Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa “Odrodzenie”, dzięki kontaktom poprzez wymienioną organizację “przypomniała” sobie o korzeniach sięgających terenów Bukowiny. Fascynacja tym regionem, jego tradycjią i kulturą była na tyle silna, szczególnie po prezentacjach rozpraw naukowych o tematyce bukowińskiej wspomnianej dr H. Krasowskiej, że w roku 2006 grupa entuzjastów założyła Koło Bukowińczyków w Berdiańsku. Obecnie organizacja ta liczy tylko 15 osób. Są to ludzie w różnym wieku, o różnych statusach socjalnych i o różnych przynależnościach narodowościowych, między innymi Polacy, Niemcy, Żydzi i, jak siebie określają, Mołdawianie, którzy dopiero teraz zaczynają zastanawiać się czy są Mołdawianami czy jednak Rumunami.

Czym da się wytłumaczyć takie zainteresowanie Bukowiną? Są to czynniki właściwe całemu społeczeństwu młodego państwa ukraińskiego, które w dużym stopniu wyznaczają mechanizmy funkcjonowania poszczególnych organizacji narodowościowych. Obecnie na Ukrainie “bycie kimś” (potrzeba wyróżnienia się z ogółu) jest swoistą modą czy raczej potrzebą. Pod tym względem narodowość, przynależność etniczna czy regionalna jest jednym z wielu aspektów wyznaczających twoje miejsce w strukturze społecznej (np. wykształcenie, kariera czy status socjalny). Szczególnie ta tendencja jest widoczna w środowisku młodzieży.

Członków organizacji bukowińskich, poza Bukowiną, łączy świadomość (a raczej “wyczuwanie”) własnej inności, odrębności pochodzenia i pragnienie jej wyeksponowania.

Powstanie i działalność Koła Bukowińczyków w Berdiańsku ma duże znaczenie dla jego członków i ludności miejscowej. Bukowińska wspólnota jest swoistym katalizatorem, który pomaga w odnalezieniu tożsamości i brakujących wartości. Pamiętajmy, że Bukowina była i jest mozaiką wieloetniczności, dlatego do Koła należą ludzie różnych narodowości. Inni natomiast, w których poprzez działalność w tym związku udało się przebudzić świadomość bukowińską, wracają do korzeni głębszych, uświadamiają sobie tożsamość narodową, czy to niemiecką czy żydowską.


Bukowińskie ognisko

Na razie członkowie Koła Bukowińczyków w Berdiańsku spotykają się w Domu Polskim i wspólnie z polską diasporą organizują imprezy. Na szczególną uwagę zasługuje przeprowadzony we wrześniu bieżącego roku panel naukowy pt. “Mechanizmy funkcjonowania pogranicza kulturowego (na przykładzie Bukowiny)”. Było to spotkanie naukowców ukraińskich i polskich, między innymi z Uniwersytetów Kijowskiego, Zaporoskiego, Jagiellońskiego, Rzeszowskiego oraz Polskiej Akademii Nauk. Pomimo referatów i dyskusji naukowych uczestnicy panelu mieli możliwość zapoznania się z pięknymi zdjęciami, przedstawiającymi Bukowinę rumuńską i ukraińską oraz wystawą fotograficzną, poświęconą Spotkaniom Bukowińskim w Pile.

Kołu Bukowińczyków w Berdiańsku jest bardzo młode, ale w jego ambitnych planach organizacja i prowadzenie imprez kulturalno-oświatowych, popularyzacja wiedzy o tym kraju, jego tradycjach i zwyczajach, a poprzez to rozpowszechnienie idei tolerancji i współżycia na jednym terytorium.

Z powyższego widać, że polska organizacja w Berdiańsku jest ważną strukturą w mieście i w dużym stopniu wpływa na ogólny wizerunek kulturowy i system społeczny.