Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia życzę w imieniu Zarządu Głównego PKOT „Odrodzenie” w Berdiańsku, by Pan Jezus rodząc się w Waszych sercach napełnił Was radością i pokojem. Niech towarzyszy Wam dobre zdrowie fizyczne i duchowe. Na każdy dzień Nowego Roku 2008 niech Pan obficie Wam błogosławi. Szczęść Boże.
Polskie Kulturalno-Oświatowe Towarzystwo „Odrodzenie” w Berdiańsku obecnie skupia ponad 170 osób pochodzenia polskiego i jest jedną z najprężniejszych organizacji narodowościowych na Ukrainie Wschodniej. Zadaniem organizacji jest z jednej strony pokazanie Ukraińcom odrębność polskiej grupy etnicznej i wynikające stąd jej potrzeby, a z drugiej kształtowanie świadomości osób pochodzenia polskiego. Cele te są o tyle trudne, iż należy wystrzegać się działań wywołujących rozdźwięki pomiędzy Polakami a Ukraińcami. Towarzystwo stara się prezentować własny dorobek narodowy w formie, która trafiałaby do całej społeczności miasta i regionu.
W efekcie Władze Towarzystwa bardzo szeroko nakreśliły kierunki pracy. Jest w niej miejsce na działalność kulturalną, oświatową i charytatywną, spotkania towarzyskie, wycieczki, udziały w festiwalach, czynne włączanie się w najważniejsze wydarzenia związane z „małą ojczyzną”. Jest szansa realizowania swoich aspiracji naukowych, udzielania pomocy i wsparcia dla potrzebujących, realizowania się poprzez pracę na rzecz porozumienia między narodami. Do realizacji tych założeń dostosowana została struktura organizacji. W ramach Towarzystwa funkcjonują następujące oddziały: Polski Związek Lekarzy, Polski Związek Młodzieżowy im. Płk. Bronisława Lubienieckiego, Stowarzyszenie Polskich Naukowców, Centrum Kultury Polskiej „Biesiada” oraz Centrum Języka i Kultury Polskiej (Berdiański Uniwersytet Managementu i Biznesu) i Polskie Centrum Naukowo – Edukacyjne (Berdiański Uniwersytet Pedagogiczny).
Z biegiem czasu doszło do wypracowania określonych schematów i form pracy organizacyjnej. Nabrały one stabilności i co bardzo ważne stały się cykliczne. Warto zaznaczyć rolę takich imprez i stałych działań organizacyjnych jak: organizowanie i prowadzenie zajęć nauki języka polskiego, udzielanie bezpłatnej pomocy lekarskiej potrzebującym, opieka nad dziećmi polskiego pochodzenia znajdującymi się w miejscowym Domu Dziecka, uczestniczenie w licznych konferencjach i badaniach naukowych, organizowanie tradycyjnych dla Polaków na całym świecie uroczystości świątecznych, jubileuszowych czy rocznicowych i wiele innych.
Dzięki stałej współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” i Fundacją Pomoc Polakom na Wschodzie Towarzystwo „Odrodzenie” realizowało ważne przedsięwzięcia kulturalno-oświatowe, między innymi: Festiwal Polskiej Muzyki Klasycznej, Forum Polsko-Ukraińskie „Ukraina na drodze integracji europejskiej”, konferencje naukowe, letni wypoczynek polskich dzieci, wychowanków Domu Dziecka.
Poprzez struktury «Odrodzenia» miejscowe uniwersytety nawiązały współpracę z wieloma uczelniami w Polsce. W ramach działalności Towarzystwa Polaków każdego roku członkowie Polskiego Związku Młodzieży i studenci odbywają liczne starze i praktyki, oraz biorą udział w kursach języka polskiego. Dwa razy w tygodniu polska młodzież i wszyscy zainteresowani poznaniem kultury i tradycji polskich zbierają się w Domu Polskim w Berdiańsku. Spotkania te, organizowane przez prezes Związku Olgę Popową-Żarczyńską, mają na celu odrodzenie podstawowych wartości, łączących Polaków na całym świecie. Nie będziemy ukrywać, że zrusyfikowane i poddane akulturacji młode pokolenie poszukuje własne korzenia i poznaje historię swoich przodków. Jest to ważny etap w skomplikowanym procesie kształtowania tożsamości.
W dniach 19-21 września 2008 roku odbyły się obchody 15-lecia Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa „Odrodzenie” w Berdiańsku. Przedsięwzięcie to było podzielone na kilka bloków tematycznych.
Centralnym wydarzeniem był Panel Naukowy pt.: Fenomen pogranicz kulturowych: tendencje współczesne. Referaty Panelu dotyczyły sytuacji mniejszości na południowo-wschodnim pograniczu, jej sytuacji kulturowej i językowej. W tej sekcji szczególnie był uwypuklony problem mniejszości polskiej, zwłaszcza w Berdiańsku. Potwierdzeniem czego była prezentacja książki o Polakach w Berdiańsku „Wspólnota polska Berdiańska. Wyzwania współczesności” autorstwa A. Bonusiaka i L. Suchomłynowa.
W ciągu roku 2007 grupa członków Polskiego Związku Naukowców i Polskiego Związku Młodzieży brała udział w badaniach naukowych, związanych z wielokulturowością w Stambule, Sztokholmie, Mediolanie i Rydze. Podstawowym zadaniem tych wyjazdów było poznanie i dokumentowanie specyficznych cech różnych typów pograniczy, rezultatem są materiały wideo, zdjęcia i opublikowane opracowania naukowe.
Polska młodzież również chętnie odwiedza miejsca związane z kulturą przodków na Ukrainie. Latem 2008 r. został zorganizowany i przeprowadzony rajd na Krym.
Ważnym wydarzeniem tego roku jest fakt otwarcia biblioteki polskiej w Berdiańsku. Obecnie ponad 5 tysięcy polskich książek przechowywane są w Berdiańskim Uniwersytecie Managementu i Biznesu i Domu Polskim. Na uczelni, w Centrum Języka i Kultury Polskiej, znajduje się literatura specjalistyczna i naukowa, z kolei, w biurze Polaków Berdiańska – utwory literatury pięknej. Nowoczesny katalog elektroniczny pozwala na szybkie odnalezienie potrzebnej książki.
Na koniec chcemy wspomnieć o ważnym wydarzeniu naukowym. Pracownicy Centrum Języka i Kultury Polskiej w Berdiańsku wspólnie z naukowcami Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk zakończyli opracowali i przygotowali do druku podręcznik w zakresie socjolingwistyki. Jest to praca zbiorowa, która jawi sobą syntezę polskiej, ukraińskiej i rosyjskiej myśli naukowej w tej dziedzinie. Dlatego jest to pierwsze tego typu wydanie w Polsce i na Ukrainie.
Mamy nadzieję, że pomimo trudności, z którymi stykamy się na co dzień, nasza organizacja wybrała prawidłowy kierunek rozwoju, co przyczyni się do umocnienia polskiej tożsamości narodowej i promocji kultury naszych przodków na Ukrainie.
Na koniec chcielibyśmy podziękować wszystkim osobom, organizacjom i instytucjom, które wspierają nasze szlachetne inicjatywy.
Wesołych Świąt Bożego Narodzenia i Sszczęśliwego Nowego Roku
P R E Z E S
Polskiego Kulturalno-Oświatowego
Towarzystwa „Odrodzenie” w Berdiańsku
Doc. dr Lech Aleksy Suchomłynow