Polska młodzież z Berdiańska poznaje historię przodków

W dniach 14 – 20 kwietnia został zorganizowany i przeprowadzony rajd na Podole i Bukowinę dla członków Polskiego Związku Młodzieży w Berdiańsku. Uczestnicy wyjazdu chętnie dzielą się wrażeniami po wycieczce.

Kamieniec podolski jest miastem wielu zabytkw. Katedra p.w. śś. Piotra i Pawła. Diecezję w Kamieńcu Podolskim ustanowiono za panowania kniazia Konstantego Koriatowicza, prawdopodobnie w 1374 r., równocześnie z lokacją na prawie magdeburskim.

Do końca XV w. kamieniecka katedra była drewniana. Dopiero po 1483 r. bp Maciej rozpoczął budowę murowanej gotyckiej katedry, a ukończył ją bp Piotr Powała. Była to obszerna, trójnawowa bazylika o nawie środkowej znacznie wyższej od bocznych. Posiadała wieloboczną apsydę w tym miejscu, gdzie obecnie znajduje się wejście główne i chór. Kolejne prace budowlane prowadzono w XVI i XVII w. Zgodnie z ówczesnymi tendencjami w polskiej architekturze dobudowano do głównego korpusu kilka kaplic, m.in. Pocieszenia, Najświętszego Sakramentu i Niepokalanego Poczęcia. Budowa kaplicy Niepokalanego Poczęcia NMP wymusiła poważne przekształcenie nawy południowej, która utraciła charakter gotycki na rzecz renesansowego.

W latach 1646-1648 dokonano poważnych zmian w układzie architektonicznym. Obecne, późnobarokowe formy otrzymała katedra podczas przebudowy w połowie XVIII w. Fasada ma kształt potężnego portyku, ozdobionego sześcioma pilastrami z głowicami w porządku korynckim.

Wewnątrz kościoła znajduje się kilka nagrobków, w tym część przeniesionych z innych, zdewastowanych świątyń, jak choćby marmurowy pomnik młodziutkiej Laury Przeździeckiej z kaplicy pałacowej Przeździeckich, która uległa zniszczeniu. Interesującą pamiątką po czasach panowania tureckiego jest przeniesiona z kościoła dominikańskiego kamienna kazalnica. Nad wejściem znajduje się arabski napis, który oznacza: "Nie ma Boga nad Allacha".

Zamek. Miasto położone jest na owalnym płaskowyżu, w pętli utworzonej przez głęboki, skalisty wąwóz rzeki Smotrycz. Jedyna droga na płaskowyż prowadziła wąską grzędą skalną. U wylotu tego przesmyku usytuowany został zamek, broniący dostępu do miasta.

W XII i XIII w. należący do księstwa Halicko-Wołyńskiego Kamieniec składał się z grodu, zajmującego miejsce późniejszego zamku, oraz podgrodzia położonego na płaskowyżu w pętli rzeki. Kamieniec w 1463 r. zyskał rangę stolicy województwa podolskiego i miasta królewskiego. Zamek, obsadzony stałą załogą, stał się ważną strategicznie warownią, strzegącą południowo-wschodnich granic Rzeczypospolitej.

Stary Zamek od początku wchodził w skład systemu obronnego miasta, jako najważniejszy, kluczowy jego element. Pierwsze umocnienia na miejscu dzisiejszego zamku powstały zapewne w XI i XII w. Były to prawdopodobnie drewniano-ziemne wały wczesnośredniowiecznego grodu. W XIII w. warownia została wzmocniona od zachodu murem obronnym, z krenelażem i strzelnicami szczelinowymi, do którego dobudowano od strony dziedzińca cztery kwadratowe baszty.

W 1783 r. ówczesny komendant twierdzy Jan de Witt zrekonstruował bramę Polną (Polską), a w latach 1790-1791 Stanisław Zawadzki zbudował i umocnił dziedziniec północny. Po drugim rozbiorze Polski Podole z Kamieńcem przypadło Rosji. Na początku XIX w. twierdza straciła militarne znaczenie i zamieniona została na więzienie. W 1928 r. uznana została przez władze ukraińskie za rezerwat historyczno-architektoniczny, od 1937 r. mieści się na zamku muzeum.

Zamek Chocimski był to ważny punkt strategiczny, usytuowany na przecięciu się szlaków handlowych, strzegący przeprawy i drogi schodzącej jarem od południowego-zachodu. Niegdyś ziemie te wchodziły w skład Rusi Kijowskiej, a następnie Księstwa Halickiego. Istniał wówczas gród z umocnieniami drewnianymi. Po połowie XIII w. powstała pierwsza twierdza murowana, położona na końcu skalnego cypla. Pozostały z niej fragmenty murów z wapienia, odkryte na dziedzińcu zamku i w grubości jego wschodniej ściany. Na południe od grodu, oddzielonego fosą, rozciągało się podgrodzie.

Zamek w Chocimiu został umocniony, w drugiej połowie XIV w., ale najważniejsza przebudowa miała miejsce w trzeciej ćwierci XV w. w czasach hospodara Stefana III Wielkiego (1457-1504), ukończono ją około 1480 r. Zamek zbudowany został od nowa, zachowując tylko niewielki fragment starej ściany. Założony na nieregularnym, wydłużonym planie, dostosowanym do rzeźby terenu, zajął cały obszar staroruskiego grodu i podgrodzia. Poziom dziedzińców został podniesiony o 8-10 m, potężne mury miały 8 m grubości i były wzmocnione sześcioma basztami i wieżami.

W 1538 r. zamek zajęły, wojska polskie i wysadziły część murów. W latach 1540-1544 odbudowano wieżę zachodnią oraz przesunięto mury twierdzy o 25 m w stronę południową, wznosząc nowy budynek bramny, z fosą od wewnętrznej i zewnętrznej strony i z dwoma zwodzonymi mostami.

W XVII w. zamek chocimski, jako twierdza graniczna, przechodził z rąk do rąk. W 1615 r. zdobyły go wojska magnatów polskich, w 1616 r. został zwrócony Mołdawii. W 1621 r. miała miejsce zwycięska obrona obozu warownego pod Chocimiem pod wodzą Karola Chodkiewicza, hetmana wielkiego litewskiego, który zmarł na zamku chocimskim.

Na początku XVIII w. Turcy korzystając z pomocy inżynierów francuskich, zbudowali wokół zamku tzw. Nową twierdzę. Miała ona kształt nieregularnego czworoboku i zajmowała powierzchnię około 250 x 1200 m. Wały ziemne, z siedmioma bastionami i pięcioma bramami, oblicowane były od strony zewnętrznej kamieniem; otaczała je głęboka fosa z kamiennym przeciwstokiem. W obrębie twierdzy znajdowały się koszary, warsztaty, meczet z minaretom, łaźnie, stajnie, magazyny W 1812 r. układem w Bukareszcie Chocim został oddany Rosji. W 1835 r. zbudowano dla stacjonującego w twierdzy rosyjskiego garnizonu cerkiew Aleksandra Newskiego. Po połowie XIX w. zamek stracił obronne znaczenie. Do dnia dzisiejszego zachował się niemal w całości.

Wieloetniczne miasto Czerniowce, o właściwej mu trwałości tradycji współdziałania kultur, w roku 1944, po odnalezieniu się w nowych realiach, zaczęło funkcjonować według nowych zachowując jednak liczne zabytki.

Zespół Uniwersytecki (dawna Rezydencja Metropolity). Rezydencja zbudowana według projektu i pod kierunkiem czeskiego architekta J. Gławki. Wzniesiona w miejscu starej siedziby na wzgórzu nad rzeką Prut. Zespół zabytków wykonany jest w stylu neoromańskim z wykorzystaniem motywów i form architektury bizantyjskiej. Podłużna i poprzeczna oś zespołu podkreślona jest pionowymi akcentami budynków. Malowniczy wygląd nadają mu schodkowe wznoszące się szczyty frontów i wysokie strome dachy, upiększone wzorzystym dywanem kolorowej dachówki z motywami bukowińskiej ornamentyki ludowej. Zespół składa się z trzech korpusów, tworzących frontowy dziedziniec defiladowy. Czwarta strona oddzielona jest od ulicy ogrodzeniem. W jej centrum wzdłuż osi głównego skrzydła znajduje się monumentalna trójprzęsłowa brama. Po drugiej stronie głównego korpusu zachował się park krajobrazowy, w zachodniej części kompleksu rozmieszczono budynki gospodarcze.